Misschien wist je het al: thee bevat ook cafeïne, dan soms theïne genoemd. Maar waarom krijg je van het drinken van thee meestal geen opdoffer? Dat komt omdat cafeïne in thee een hele andere werking heeft op het lichaam. Hoe het precies werkt, leggen we in dit artikel uit.
‘langzame en snelle suikers’
Hoewel cafeïne en theïne chemisch gezien dezelfde stof zijn (C8H10N4O2), heeft de stof in thee een andere werking op het lichaam dan in koffie. Dit komt omdat cafeïne in koffie veel sneller in het bloed wordt opgenomen dan thee. Je kunt het vergelijken met langzame en sneller suikers. Cafeïne in koffie werkt als de snelle suikers, die de bloedsuikerspiegel onmiddellijk doen stijgen door een snelle opname door het bloed. Langzame suikers (bijvoorbeeld uit zetmeel) worden minder snel opgenomen, waardoor bloedsuikerpieken uitblijven. Cafeïne in thee werkt ongeveer als de langzame suikers: je wordt er niet onrustig of trillerig van zoals bij koffie, maar kunt je beter en langer concentreren.
Opname van cafeïne in het bloed.
Cafeïne is een natuurlijke stof die het centrale zenuwstelsel en de hartspieren stimuleert. Het werkt vochtafdrijvend, bevordert maagzuursecretie en verhoogt plasmaconcentraties van glucose en vrije vetzuren.
Naast het feit dat cafeïne in thee een hele andere werking heeft, zit er ook meestal minder cafeïne in een kop thee. Hoeveel cafeïne er in thee zit hangt af van de theesoort die je kiest en hoe sterk je hem zet. Gemiddeld bevat een kop thee van 125 milliliter 30 milligram cafeïne, een even grote kop filterkoffie bevat zo’n 85 milligram van de stof.
Hoe smaakt cafeïne?
Cafeïne heeft een bittere smaak. De stof helpt de plant bij de afweer tegen ongedierte en plagen (en die houden dus niet zo van bitter). Cafeïne komt zowel bij de koffie- als de theestruik voor in alle delen van de plant. Voor de theeplant geldt wel dat de knoppen meer cafeïne bevatten dan de overige delen.
Cafeïne per theesoort
De hoeveelheid cafeïne per kopje is afhankelijk van de theesoort die je kiest en hoe sterk je deze zet. Gemiddeld bestaat ongeveer 3% van je kopje thee uit cafeïne. Het cafeïnegehalte van thee is in ieder geval aan de hoge kant in de volgende gevallen:
- Thee die gemaakt is van de jongste knoppen en bladeren. Witte thee heeft dus een hoog cafeïnegehalte.
- Thee afkomstig van de Camellia Assamica variëteit in plaats van de Camellia Sinensis. Thee van de Assamica kan wel 33% meer cafeïne bevatten. Afrikaanse zwarte thee heeft daarom meestal een hoger cafeïnegehalte dan Chinese zwarte thee.
- Wanneer de plant veel bemesting met stikstof heeft gehad (gebruikelijk in Japan).
- Thee geplukt tijdens periodes met snelle groeiseizoenen.
Mythe: de 30-secondenregel
Wil je geen cafeïne in je thee? Laat de thee dan eerst dertig seconden trekken, gooi dan het water weg en zet de thee opnieuw is een tip die veel op internet circuleert. ‘Onzin’, zegt Nigel Melican, een wereldautoriteit op theegebied. In een artikel gebaseerd op wetenschappelijke publicaties schrijft hij dat cafeïne weliswaar in water oplosbaar is, maar dat je de thee minstens drie tot vijf minuten moet spoelen om tenminste 80% van de cafeïne uit het blad te hebben verwijderd. Neem de tijd dus!
Een witte thee heeft dus ‘lekker’ veel cafeïne, tenzij hij afkomstig is van de Camellia Sinensis zoals deze China White Bud.
Is cafeïne ongezond?
Een ‘negatief’ effect van cafeïne is de energie die het geeft wanneer het lichaam rust nodig heeft. Veel cafeïne kan je slaapritme verstoren. Echter, volgens het Voedingscentrum heeft het drinken van thee – mede door de cafeïne – de volgende positieve gezondheidseffecten:
- thee drinken verkleint de kans op een beroerte;
- drie koppen groene thee of vijf koppen zwarte thee per dag verlaagt de bloeddruk;
- het drinken van groene thee zou het ongezonde LDL-cholesterol verlagen. Een hoog LDL cholesterol vergroot de kans op hart- en vaatziekten;
- recent onderzoek suggereert bovendien dat tenminste vier koppen thee per dag het risico op diabetes type 2 verlaagt.
Santhee!
Noot: Kruidenthee is geen ‘echte’ thee (niet afkomstig van de Camellia plant) en daarom geldt hiervoor de eerder genoemde informatie over cafeïne niet. Als je cafeïnevrije warme dranken wilt drinken, probeer dan eens Kamillebloemen, Rooibos of Verveine.